7 วิธีป้องกันอัคคีภัยสำหรับบ้านและอาคาร

อัคคีภัยหรือไฟไหม้ เป็นเหตุร้ายแรงที่ทำให้สูญเสียทั้งทรัพย์สินและชีวิตของผู้อยู่อาศัยได้ ดังนั้นการเฝ้าระวังหรือการป้องกันอัคคีภัยจึงเป็นสิ่งสำคัญที่เจ้าของบ้านและอาคารไม่ควรละเลยเป็นอย่างยิ่ง ถึงแม้โอกาสในการเกิดเหตุจะมีน้อย แต่ก็ไม่สามารถคาดการณ์ล่วงหน้าได้เลยว่าจะเกิดขึ้นเมื่อไหร่ เพราะปัจจัยของการเกิดไฟไหม้มักมาจากกิจกรรมในชีวิตประจำวัน เช่น การทำอาหารในครัว, ไฟฟ้าลัดวงจรจากอุปกรณ์ที่เสื่อมสภาพ, การจุดเทียนในห้องพระ, การทิ้งก้นบุหรี่ไม่ถูกที่ และอาจมีการเก็บสารเคมีอันตรายไม่ถูกวิธีด้วยเช่นกัน ซึ่งปัญหาเหล่านี้คุณก็สามารถป้องกันได้ AEG จะมาแนะนำ 7 วิธีป้องกันอัคคีภัยที่สามารถทำได้ก่อนจะสายเกินแก้

7 วิธีป้องกันอัคคีภัยเริ่มต้นได้ง่าย ๆ ด้วยตัวเอง

ต้นเหตุของอัคคีภัยมักเกิดจากเรื่องเล็ก ๆ น้อย ๆ ในชีวิตประจำวันของเราทุกคน ดังนั้นเพื่อไม่ให้เกิดเหตุไม่คาดคิด เราสามารถป้องกันอัคคีภัยได้ด้วยวิธีการ ดังนี้

1. หมั่นตรวจสอบอุปกรณ์เครื่องใช้ไฟฟ้าอย่างสม่ำเสมอ

เริ่มแรกให้คุณลองตรวจเช็กอุปกรณ์หรือเครื่องใช้ไฟฟ้ารอบบ้านให้เรียบร้อยว่ามีอะไรชำรุดบ้าง เช่น สายไฟ เต้ารับไฟฟ้า เป็นต้น เพราะอุปกรณ์เหล่านี้เมื่อมีอาการชำรุดมักก่อให้เกิดไฟฟ้าลัดวงจรได้ ซึ่งเป็นหนึ่งสาเหตุอันดับแรก ๆ ที่ทำให้เกิดไฟไหม้ในบ้านและอาคาร ดังนั้นให้รีบซ่อมอุปกรณ์เหล่านี้ หากชำรุดจนใช้การไม่ได้ให้เปลี่ยนไปเลย ที่สำคัญพยายามอย่าให้อุปกรณ์ไฟฟ้าภายในบ้านโดนความร้อนมากเกินไป อีกทั้งการเลือกใช้เครื่องใช้ไฟฟ้าที่ได้มาตรฐาน ติดตั้งสายไฟและฟิวส์ที่มีขนาดเหมาะสมกับปริมาณ ก็เป็นอีกหนึ่งวิธีป้องกันอัคคีภัยที่มีประสิทธิภาพด้วยเช่นกัน

2. จัดเก็บวัตถุไวไฟให้เหมาะสม

ภายในบ้านและอาคารมักมีอุปกรณ์อำนวยความสะดวกมากมายที่เป็นวัตถุไวไฟชั้นดี เช่น สเปรย์จัดแต่งทรงผม, สีน้ำมัน, อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์, เครื่องใช้ไฟฟ้า, กระดาษ, เศษไม้ เป็นต้น สิ่งเหล่านี้ล้วนเป็นวัตถุที่ติดไฟได้ง่าย สิ่งที่คุณควรทำคือ การจัดเก็บสิ่งของเหล่านี้ให้เป็นที่เป็นทางและมิดชิด พยายามอย่าจับมารวมกลุ่มในพื้นที่เสี่ยงติดไฟอย่างห้องที่มีอุณหภูมิสูง และบริเวณที่แดดส่องถึง

การจัดสภาพแวดล้อมภายในบ้าน จึงเป็นวิธีป้องกันอัคคีภัยง่าย ๆ ที่จะช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดเหตุเพลิงไหม้ได้มาก เช่น

• หลีกเลี่ยงการติดผ้าม่านใกล้บริเวณเตาแก๊ส โดยเฉพาะผ้าม่านที่ทำจากวัสดุไนลอน หรือโพลีแอสเตอร์ เพราะเป็นวัสดุที่ติดไฟได้ง่ายและลุกลามเร็ว 
• จัดเก็บวัสดุไวไฟต่าง ๆ เช่น หนังสือ เอกสารต่าง ๆ ผ้า พรมปูพื้น เฟอร์นิเจอร์ไม้ หรือคอมพิวเตอร์ ให้ห่างไกลจากจุดเสี่ยงไฟไหม้
• ไม่วางสิ่งของกีดขวางบริเวณประตูทางออกฉุกเฉินและบันไดหนีไฟ
• ควรติดตั้งประตูหน้าต่างที่สามารถเปิดปิดได้อย่างน้อยห้องละ 1 บาน

3. เพิ่มความระมัดระวังในการทำกิจกรรมที่เกี่ยวกับไฟ

มีหลายกิจกรรมภายในบ้านที่เกี่ยวข้องกับไฟ เช่น การจุดธูปเทียน การจุดยากันยุง การประกอบอาหารด้วยถ่าน หรือการสูบบุหรี่ ซึ่งเป็นกิจกรรมที่ควรระมัดระวังและทำภายใต้การเฝ้าระวังของคนในบ้าน หากทำจุดธูปเทียน หรือจุดยากันยุง จะต้องมีคนคอยดูจนกว่าจะดับสนิท ไม่ทิ้งบุหรี่โดยที่ไม่ดับไฟ และไม่ทำกิจกรรมใกล้กับวัตถุที่ติดไฟง่าย เพียงเท่านี้ก็ช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดเหตุไฟไหม้ได้มากแล้ว

และเนื่องจากคนไทยส่วนใหญ่ประกอบอาหารด้วยก๊าซหุงต้มเป็นหลัก ซึ่งก๊าซหุงต้มก็จัดเป็นแหล่งกำเนิดอัคคีภัยที่มีโอกาสทำให้เกิดไฟไหม้บ้านได้มากที่สุด เมื่อเปรียบเทียบกับแหล่งกำเนิดไฟอย่างเครื่องใช้ไฟฟ้า การใช้งานก๊าซหุงต้มอย่างระมัดระวังจึงเป็นสิ่งสำคัญที่ไม่ควรละเลย หลังใช้งานต้องปิดวาล์วถังก๊าซทุกครั้ง หมั่นตรวจสอบถังก๊าซ วาล์วถังก๊าซให้อยู่ในสภาพสมบูรณ์ และห้ามให้ท่อนำก๊าซมีรอยรั่วเด็ดขาด

4. ติดตั้งเครื่องตัดไฟเมื่อเกิดไฟฟ้าลัดวงจร

สำหรับบ้านและอาคารควรมีเครื่องตัดไฟอัตโนมัติเพื่อไม่ให้เกิดไฟฟ้าลัดวงจร โดยอุปกรณ์ชิ้นนี้จะทำงานเมื่อแผงวงจรไฟฟ้าเกิดประกายไฟขึ้น ตัวเครื่องก็จะทำการตัดวงจรไฟฟ้าทันทีเพื่อช่วยป้องกันอัคคีภัย เครื่องตัดไฟฟ้าสามารถหาซื้อได้ตามร้านเครื่องใช้ไฟฟ้าทั่วไป หากคุณรู้ตัวว่าที่บ้านของคุณยังไม่มีควรวางแผนซื้อและติดตั้งได้เลย

5. ติดตั้งสัญญาณเตือนอัคคีภัยที่ได้มาตรฐาน

อุปกรณ์เตือนภัยหรือสัญญาณเตือนไฟไหม้ถือเป็นสิ่งที่จำเป็นอย่างมากสำหรับอาคารต่าง ๆ เพราะสามารถช่วยแจ้งเตือนลูกบ้านที่อยู่ภายในอาคารได้ก่อนเกิดเหตุการณ์ไม่คาดคิด ซึ่งจะทำให้ผู้ที่อยู่ในอาคารไม่ตื่นตระหนกจนเกินไป สำหรับบ้านพักอาศัยก็สามารถติดตั้งอุปกรณ์เหล่านี้ได้เช่นกัน โดยสามารถเลือกติดตั้งอุปกรณ์ตรวจจับได้ดังนี้

• อุปกรณ์ตรวจจับควัน (Smoke Detector)
• อุปกรณ์ตรวจจับความร้อน (Heat Detector)
• อุปกรณ์ตรวจจับเปลวไฟ (Fire Detector)

6. เลือกใช้ถังดับเพลิงเคมีถูกประเภท ติดตั้งในบริเวณที่หยิบใช้ง่าย

อีกหนึ่งวิธีป้องกันอัคคีภัยที่เจ้าของบ้านไม่ควรละเลยก็คือ การติดตั้งถังดับเพลิงเคมีให้หยิบใช้ง่ายและพร้อมใช้งานอยู่เสมอ ซึ่งจะช่วยให้สามารถระงับเหตุไฟไหม้ที่ไม่รุนแรงมากได้อย่างทันท่วงที และป้องกันไม่ให้ไฟลุกลามเป็นวงกว้างได้

อย่างไรก็ตาม ถังดับเพลิงเคมีมีหลายประเภท แต่ละประเภทจะเหมาะสำหรับการดับไฟที่แตกต่างกัน ดังนี้

• ชนิดผงเคมีแห้ง : สามารถใช้ดับไฟได้เกือบทุกประเภท ยกเว้นเพลิงไหม้ที่เกิดจากน้ำมันที่ติดไฟยาก เมื่อฉีดออกมาแล้ว จะมีลักษณะเป็นฝุ่นละอองฟุ้งกระจาย จึงเป็นอุปสรรคต่อการดับเพลิง และก่อให้เกิดคราบสกปรก
• ชนิดเคมีสูตรน้ำ : สามารถใช้ดับไฟที่เกิดจากเชื้อเพลิงทั่วไป ของเหลวติดไฟ ก๊าซ เครื่องใช้ไฟฟ้า และน้ำมันที่ติดไฟยากได้ เป็นชนิดที่เหมาะสำหรับใช้งานภายในบ้านมากที่สุด เพราะสามารถดับไฟที่เกิดจากน้ำมันประกอบอาหารได้
• ชนิดน้ำยาเหลวระเหย : เหมาะสำหรับใช้ดับไฟที่เกิดกับอุปกรณ์คอมพิวเตอร์ ห้องไฟฟ้า ห้องเก็บอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ เครื่องใช้ไฟฟ้า และเครื่องใช้สำนักงานได้ เพราะไม่ทำให้เกิดคราบสกปรก
• ชนิดก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ : เป็นถังดับเพลิงเคมีที่นิยมใช้ควบคุมเพลิงไหม้ในสถานีบริการน้ำมัน โดยหลังฉีดออกมาจะเป็นไอเย็นจัดคล้ายน้ำแข็ง ซึ่งจะช่วยลดความร้อนของไฟได้ 
• ชนิดโฟม : จะเหมาะสำหรับใช้ดับเพลิงในภาคอุตสาหกรรม เชื้อเพลิงประเภททินเนอร์ และสารระเหยติดไฟ โดยเมื่อฉีดออกมาแล้วจะมีลักษณะเป็นฟองโฟมปกคลุมเชื้อเพลิง ไม่เหมาะสำหรับใช้ดับไฟจากเครื่องใช้ไฟฟ้า เพราะมีน้ำเป็นส่วนประกอบ อาจทำให้ผู้ใช้งานถูกไฟฟ้าดูดได้

7. ทำประกันอัคคีภัยให้กับบ้านและอาคาร

สุดท้ายเป็นวิธีที่ช่วยให้เจ้าของบ้านหรืออาคารกระจายความเสี่ยงจากการสูญเสียทรัพย์สิน ด้วยการทำประกันอัคคีภัยให้กับบ้านพักและอาคารของคุณ ถึงแม้ว่าจะเป็นวิธีป้องกันอัคคีภัยทางอ้อมแต่ก็ถือว่าเป็นการลงทุนด้านความปลอดภัยที่คุ้มค่าเมื่อเปรียบเทียบระหว่างค่าเบี้ยประกันที่ต้องจ่ายกับทุนเงินประกัน ถือว่าช่วยลดภาระด้านค่าใช้จ่ายเมื่อเกิดอัคคีภัยได้เป็นอย่างดี

เรื่องอัคคีภัยหรือไฟไหม้ นับเป็นภัยร้ายที่อยู่ใกล้ตัวทุกคนอย่างรอบด้านจากชีวิตประจำวัน ไม่ว่าจะเป็นกิจวัตรประจำวันที่ต้องทำอาหารในครัว การใช้เครื่องใช้ไฟฟ้าต่าง ๆ การเก็บวัตถุไวไฟในพื้นที่ที่มิดชิดและปลอดภัย สิ่งเหล่านี้ล้วนเป็นปัจจัยหรือโอกาสที่จะทำให้เกิดเหตุการณ์ไม่คาดคิดได้หากไม่มีการเฝ้าระวังที่รัดกุมมากพอ ดังนั้นเพื่อช่วยลดการสูญเสียของชีวิตและทรัพย์สินควรหมั่นตรวจสอบสิ่งเหล่านี้เป็นประจำเพื่อความปลอดภัยของทุกคนและตัวคุณเอง