ได้ยินกันมาตลอดเกี่ยวกับน้ำประสานทอง วันนี้แหละเราจะเอาเรื่องน้ำประสานทองคืออะไรมาให้ฟังกัน ทำไมต้องใช้ในการทำทอง ทำไมมันจึงเป็นเชื้อสำคัญที่ช่างทำทองต้องใช้ แล้วน้ำประสานทองมีผลต่อคุณภาพของทองรูปพรรณและทองแท่งอย่างไร มาดูไปพร้อมกันเลย!
น้ำประสานทองคือ สารบอแรกซ์ ที่มีสีขาว ดูด้วยตาเปล่าจะคล้ายสารส้ม นำไปผสมกับเนื้อทอง เงินหรือทองแดง เพื่อมาเป็นตัวเชื่อมทองให้ติดกันแน่นหนาขึ้น ใช้ในการผลิตทองรูปพรรณ เช่น สร้อยคอ สร้อยข้อมือ กำไล จี้ ต่างหูและทองรูปพรรณรูปทรงอื่น ๆ ใช้เชื่อมต่อข้อต่อในการขึ้นรูปให้ติดกัน หรือเป็นเนื้อลายเดียวกัน นอกจากน้ำประสานทองแล้วสิ่งที่ต้องใช้ในการเชื่อมทองคือ ฝีมือของช่างทำทองที่ต้องอาศัยประสบการณ์ในการทำ ยิ่งขึ้นรูปยาก มูลค่าของทองยิ่งมากขึ้นตามไปด้วย
ความสำคัญของน้ำประสานทองคือเป็นตัวเชื่อมให้ทองแนบสนิทติดกัน เชื่อมลวดลายให้สวยงาม ยิ่งมีลวดลายมากยิ่งใช้น้ำประสานทองมาก เป็นสิ่งสำคัญกับการขึ้นรูปทองอย่างมาก เรียกได้ว่าในการทำทองรูปพรรณไม่สามารถขาดน้ำประสานทองได้เลย โดยที่การผลิตทองรูปพรรณและทองคำแท่งก็จะใช้น้ำประสานทองต่างกัน คือ
สำหรับการขึ้นรูปทองรูปพรรณ เริ่มจากการนำทองแท่งมารีดเป็นแผ่นบาง ขึ้นรูปเป็นเส้น เป็นวงกลม ตามลวดลายที่ต้องการ แล้วนำมาเชื่อมติดกันด้วยน้ำประสานทอง ขั้นตอนนี้ต้องใช้ช่างชำนาญการในการเชื่อมมาก ๆ ถ้าเชื่อมไม่ดีหรือผิดจุดก็อาจจะทำให้ทองเสียหายได้ ความยากง่ายของลวดลายก้มีผลต่อค่ากำเหน็จและราคาทองด้วย
ทองคำแท่งไม่มีขั้นตอนอะไรที่ยุ่งยากเท่าการขึ้นรูปทองรูปพรรณ จึงไม่มีการใช้น้ำประสานทองให้การเชื่อมต่อเหมือนกับทองรูปพรรณ ทำให้ทองคำแท่งมีค่าแรงหรือบางที่เรียก ค่าบล็อก ค่าพรีเมียมนั้นค่อนข้างถูกกว่าค่าแรงทองรูปพรรณ
ทองที่ใช้น้ำประสานทองในการเชื่อม เวลาใช้ไปนาน ๆ ใส่บ่อย ๆ หรือเก็บไว้นาน ๆ ก็มักจะมีสีออกแดงหรือเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาล ทำให้ดูลายทองมีตำหนิ ไม่สวยเหมือนเดิม เหมือนทองลอก เจอเหงื่อไปนาน ๆ ก็ทำให้สีทองเปลี่ยนได้เหมือนกัน แต่สามารถแก้ไขได้ด้วยการนำไปทำความสะอาดที่ร้านทองได้ ร้านทองจะมีวิธีในการทำความสะอาดที่ค่อนข้างเฉพาะ เท่านี้ก็จะได้ทองที่สวยงามเหมือนเดิม
และนี้คืออีกเรื่องที่ใครอยากจะเปิดร้านทองต้องรู้ น้ำประสานทองคือตัวเชื่อมให้ทองออกมามีลวดลายสวยงามเพิ่มมูลค่าได้เยอะขึ้น เป็นสารที่สำคัญที่ใช้ในการทำทองรูปพรรณมาก ๆ น้ำประสานทองมีผลกับการทำลวดลาย การเชื่อมติด นอกจากน้ำประสานทองแล้วยังต้องใช้ความชำนาญของช่างทองที่ทำด้วย น้ำประสานทองคือสิ่งสำคัญก็จริงแต่เจ้าของร้านทอง เจ้าของกิจการเกี่ยวกับทองจำเป็นต้องศึกษาเรื่องประกันร้านทองเพิ่มขึ้นอีก 1 อย่าง เพื่อเป็นหลักประกันในการประกอบธุรกิจนี้